Ege’de ‘yeni sayfa’ umudu

AYDIN HASAN Ankara – Türkiye ile Yunanistan arasındaki ilişkilerde, 1999 yılından itibaren işbirliği ve diyaloğun öne çıktığı bir döneme girildi. 2002 yılından itibaren bir dizi istikşafi görüşmeler ile askeri nitelikte güven artırıcı önlemler toplantıları yapıldı. 2010’dan bugüne kadar da iki ülke arasında 4 YDİK toplantısı gerçekleştirildi. İlki Mayıs 2010’da Atina, ikincisi Mart 2013’te İstanbul’da, üçüncüsü Aralık 2016’da yine Atina’da yapılan YDİK toplantılarının sonuncusu Mart 2016’da İzmir’deydi.

Türkiye’den Yunanistan’a tarihi nitelikteki önemli ziyaretlerden biri Aralık 2017’de Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından yapıldı. Erdoğan, 3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın 1952’deki Yunanistan ziyaretinden 65 yıl sonra bu ülkeye Türkiye’den cumhurbaşkanı düzeyinde ikinci resmi ziyareti gerçekleştirdi. Ancak Erdoğan’ın tarihi nitelikteki bu gezisinden sadece bir yıl sonra Yunanistan’dan dostluk oluşturmaya yönelik atmosferle uyumlu olmayan adımlar geldi.

Akdeniz’de gerilim

Dönemin Başbakanı Aleksis Çipras, Şubat 2019’da Ankara’ya çalışma ziyaretinde bulundu. Ancak bu ziyaretin ortamı yumuşatma açısından fazla etkisi olmadı 2019’dan itibaren Doğu Akdeniz’de yeni bir gerilim sürecine girildi.

Rusya’nın, Ukrayna’yı işgalinin ardından Yunanistan Başkanı Kiryakos Miçotakis, Mart 2022’de İstanbul’a çalışma ziyaretinde bulundu.Olumlu hava Miçotakis’in Mayıs 2022’deki ABD ziyareti sırasında Türkiye’yi saldırgan bir ülke gibi göstermeye çalışan tutumu nedeniyle bozuldu. 6 Şubat depremleri ve 28 Şubat’ta Larisa’da yaşanan tren faciası ise ilişkilerde yeni dönüm noktası oldu. 

Üst düzey güvenlik

Yunan basınına yansıyan haberlere göre; Atina polisi, Erdoğan’ın gezisi nedeniyle üst düzey güvenlik önlemi aldı. Erdoğan’ın Atina ziyareti sırasında 3 bin 500 polis görev yapacak. Güzeragah ve çevresinin gözetimi için, İHA filosuna görev verildi. İçlerinde keskin nişancılarının da bulunduğu özel harekat polisleri, Erdoğan’ın konvoyunu takip edecek. Erdoğan’ın güvenliğini sağlamak için Yunan istihbarat servisine de görev verildiği belirtildi.

İki liderin dostluğu

17 Şubat 1959’da Türkiye, İngiltere ve Yunanistan arasında mutabakata varılan Üçlü Kıbrıs Antlaşması’nı imzalamak üzere yola çıkan dönemin Başbakanı Adnan Menderes’in uçağı Londra’daki Gatwick Havalimanı’na 4,5 kilometre kala, ormanlık alana düştü. Düşen uçaktan kurtulan Menderes, dönemin Yunanistan Başbakanı Konstantin Karamanlis ile yakın dosttu. Karamanlis, bu kazadan sonra 7 Mayıs 1959’da Menderes’in resmi davetlisi olarak Ankara’ya 4 günlük bir ziyarette bulundu.