Dünya ‘1.5 derece’ sınırının eşiğinde! ‘Uzun yıllardır böyle bir tahmin görmedim’

Ceyda Ulukaya – Meteoroloji Genel Müdürlüğü, geçen Aralık ayının son 53 yılın en sıcak Aralık ayı olarak kayıtlara geçtiğini açıkladı. İklim değişikliğinin bir sonucu olarak sıcaklık artışlarının devam edeceğini ve 2024’te yeni sıcaklık rekorlarının kırılacağını dile getiren uzmanlar, küresel ısınmanın önlenmesi için hedeflenen ‘1.5 derece’ sınırının da 2024’te aşılmasını bekliyor. 

‘İŞİMİZ ÇOK DAHA ZOR’ 

Mevsim normalleri üzerinde sıcaklık eğiliminin devam edeceğini öngören Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi’nden Prof. Dr. Murat Türkeş, “2023 yılı küresel ortalama yüzey sıcaklıklığı kayıtlarına göre en sıcak yıl oldu. Daha önemlisi, Paris Anlaşması’yla belirlenen insan kaynaklı küresel ısınma eşiği olan 1.5 derece eşiğinin de eşiğine geldik. Sıcaklıklar sanayi öncesi döneme göre 1.48 derece yükseldi. Yani işimiz çok daha zor. Aralık ayı ortalamasındaki artış ise kış kuraklığının etkisini artırabilir. Maalesef bunda sonraki dönemde de mevsim normallerinin üzerinde sıcaklıkların devam etmesi ihtimali yüksek.” 

‘KARIN ERKEN ERİMESİ SORUN’ 

İTÜ Meteoroloji Mühendisliği’nden Prof. Dr. Barış Önol, sıcaklık ortalamalarının 90’lardan bu yana kış ayları da dahil artışının iklim değişikliğinin en belirgin etkilerinden biri olduğunu söylüyor: “Bizim için daha önemlisi, yeterince kar yağmaması ya da dağlardaki karın erken erimesi, özellikle de Doğu Anadolu’da. Yaz aylarında yaşanan orman yangınlarını zaten biliyoruz. Ekstrem yağışlar sellere neden oluyor. Mevsimlerin geç başlaması önemli bir başka sonuç. Bütün bunlar tarımdan turizme tüm sektörleri etkiliyor.” 

‘BÖYLESİNİ GÖRMEDİM!’ 

Copernicus İklim Değişikliği Servisi Şubat-Mart-Nisan aylarında dünyanın her yerinde hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin çok üzerinde olacağını tahmin ediyor. Copernicus İklim Değişikliği Servisisıcaklık tahminini, ‘Uzun yıllardır böyle bir tahmin görmedim’ yorumuyla kamuoyuna duyuran Prof. Dr. Önol şu bilgileri verdi: “Önümüzdeki 3 aylık döneme dünyanın her yerinde istisnasız olarak hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin çok üzerinde olacağı yönünde. Bu gerçekten de ekstrem bir durum. Tüm dünyada aynı anda sıcaklık artışı iklim değişikliğinin önemli bir sinyali ve endişe verici. 2024’te yeni rekorlar kırılması olası. Bu yıl küresel ortalama sıcaklık artışının sanayi öncesi döneme göre 1.5 derecelik sınırın üzerine çıkması çok güçlü bir ihtimal. Fosil yakıtlarla ilgili sorunumuzu çözmezsek bu sorun sürecek.” 

ARALIK YAĞIŞLARI GEÇEN YILA GÖRE % 89 ARTTI

Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün raporuna göre, Türkiye geneli 2023 Aralık ayı yağışları normalinin altında, geçen yıl aralık yağışlarının üzerinde gerçekleşti. Aralık ayı normali (1991-2020) 75.7 kilogram, 2022 yılı aralık ayı yağışı 36.3 kilogram iken, 2023 yılı aralık ayı yağışı metrekareye 68.5 kilogram ölçüldü. Türkiye geneli yağışlar normaline göre yüzde 10 azalırken, geçen yıl aralık ayı yağışlarına göre yüzde 89 arttı.

Bölge geneli yağışlarda Doğu Anadolu Bölgesi hariç, tüm bölgelerde azalma yaşandı. En fazla azalma yüzde 31 ile İç Anadolu Bölgesi’nde gerçekleşti. İl geneli yağışlarda en fazla yağış Rize, en az yağış Iğdır’da kaydedildi. Normaline göre en fazla azalma ise yüzde 45 ile Aksaray’da oldu. ● ANTALYA DHA

EN SICAK ESKİŞEHİR EN SOĞUK GÜMÜŞHENE

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, Meteoroloji Genel Müdürlüğünün 2023 yılında Türkiye genelinde gerçekleşen meteorolojik verilerini açıkladı. Bakan Özhaseki, 2023 yılının en yüksek sıcaklığının 49.5 derece ile Eskişehirin Sarıcakaya ilçesinde, en düşük sıcaklığın ise eksi 36.8 derece ile Gümüşhane’nin Olucak köyü Karayayla mevkisinde ölçüldüğünü kaydetti. Günlük en fazla yağış alan ilin 155.9 kilogram ile Giresun olduğunu belirten Özhaseki, en yüksek kar kalınlığının ise Rize’nin Güneysu ilçesi Handüzü Yaylası’nda 224 santimetre olarak ölçüldüğünü bildirdi. ● ANKARA DHA